AB Konseyi Başkanı Charles Michel, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Komisyonu üyelerinin çoğu, cuma günü Ukrayna’ya giderek Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve hükümet üyeleriyle bir araya gelecek.
Toplantının yeri ve zamanı hakkında detaylı bilgiler güvenlik gerekçesiyle paylaşılmıyor.
Zirvenin sonunda Michel, von der Leyen ve Zelenskiy’in katılması beklenen basın toplantısı da yine aynı gerekçeyle canlı yayımlanmayacak.
24 Şubat 2022’de Rusya’nın saldırısıyla savaşın başlamasından sonra ilk kez düzenlenecek AB-Ukrayna Zirvesi’nin bitiminde sonuç bildirisi yayımlanacak.
Ukrayna’nın AB süreci
Zirve iki oturumdan oluşacak. Oturumların ilkinde Ukrayna’nın AB adaylığı, üyelik ve entegrasyon süreçleri ele alınacak.
Savaşın başlamasından 4 ay sonra 23 Haziran 2022’de “AB adayı” statüsü verilen Ukrayna’nın kısa sürede üye olması beklenmiyor.
AB yetkilileri, bir ülkenin AB üyesi olabilmesi için Kopenhag kriterlerini yerine getirmesi gerektiğini hatırlatıyor.
Üst düzey bir AB yetkilisi, gazetecilere zirveyle ilgili yaptığı açıklamada, “Kopenhag kriterleri, bir ülkenin üyeliğe kabul edilmesi için hukukun üstünlüğüne saygı gösterilmesi, işleyen demokratik kurumların bulunması, iç pazarda rekabet baskısına dayanabilmesi ve AB müktesebatına uyması gerekliliğini ortaya koyuyor. Üyelik için gerekli şartlara uyulduğunu görmemiz önemli.” dedi.
Yaptırımlar, yardımlar, dondurulan Rus varlıkları
Diğer oturumda ise Rusya ile savaşan Ukrayna’ya AB’nin desteği ele alınacak. Bu kapsamda AB’nin 9 yaptırım paketinden sonra muhtemel yeni yaptırım paketi, bu çerçevede Kiev’in talepleri görüşülecek.
Ayrıca AB’nin askeri, mali, insani ve ekonomik yardımları da gündeme gelecek. AB’nin şu ana kadar doğrudan ve dolaylı yardımlarının 60 milyar avroyu bulduğu belirtiliyor.
Bunun dışında AB ve G7 ülkelerinin dondurduğu Rusya Merkez Bankasına ait 300 milyar avroluk varlıkların Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılması meselesi de değerlendirilecek.
AB’nin eğitmeyi planladığı Ukrayna askeri sayısı da 15 binden 30 bine çıkarılacak. Zirve sonunda bunun ayrıntıları da paylaşılacak. 30 bin askerin eğitiminin bu yıl içinde tamamlanması planlanıyor.
Zelenskiy’in barış planı gündeme geliyor
AB-Ukrayna Zirvesi’nde masadaki konulardan biri de olası barış süreci olacak.
AB yönetimi, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’in Kasım 2022’de açıkladığı 10 maddelik barış planını destekliyor.
AB yetkilileri, Ukrayna ile bu barış planı üzerinde aktif olarak çalışacaklarını, uluslararası camianın desteğini almak için uğraşacaklarını ifade ediyor.
Üst düzey AB yetkilisi, bununla ilgili, “Kısa vadede bir barış formülü zirvesi düzenlenmesi fikrini destekliyoruz. Bu konuda ortak hedef bu girişime mümkün olan en geniş küresel desteği sağlamak amacıyla diplomatik erişimimizi kullanmak için birlikte çalışmak olacak.” dedi.
Zelenskiy’in planı Ukrayna’ya güvenlik garantileri verilmesini, toprak bütünlüğünün yeniden tesisini, Rus askerlerinin tamamının Ukrayna’dan çekilmesini içeriyor.
Planda ayrıca nükleer güvenlik ve gıda güvenliğinin sağlanması, Rus enerji kaynaklarına fiyat kısıtlaması da dahil olmak üzere enerji güvenliğinin temini, savaş esirlerinin bırakılması, Rusya’nın savaş suçlarının soruşturulması, mayın temizleme dahil çevrenin korunması çalışmaları gibi maddeler de bulunuyor.
AB’den Ukrayna’ya ikili zirve öncesinde destek mesajları
Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun bütçeden sorumlu üyesi Johannes Hahn, yarın yapılacak AB-Ukrayna Zirvesi öncesinde toplam 400 milyonluk yeni destek paketi açıkladıklarını duyurdu.
Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulunda düzenlenen Ukrayna konulu oturumda konuşan Hahn, “(Yarınki zirvede) Ukrayna’nın reform çabalarını ele alacağız. Mevzuatının AB ile daha fazla uyumlaştırılması ve sektörel iş birliğini geliştirmek için atılacak diğer adımların ana hatlarını çizeceğiz.” dedi.
AB’ye katılımın uzun soluklu bir maraton olduğunun altını çizen Hahn, Komisyonun bu yolda Ukrayna’yı destekleyeceğini ancak kararı AB Konseyinin oy birliğiyle alacağını hatırlattı.
Hahn, “400 milyon avroluk yeni bir destek paketi açıklıyoruz.” dedi.
Oturumda söz alan milletvekillerinin bazı eleştirileri üzerine Hahn, Komisyonun “Ukrayna’ya silah vermesinin anayasal olarak mümkün olmadığını ve bu yöndeki söylemlerin ‘popülist’ olduğunu” söyledi.
Hahn, Ukrayna’nın yeniden yapılandırılması için Rus devletine ve oligarklarına ait dondurulmuş varlıkların kullanılacağı konusunda geniş bir uzlaşma olduğunu belirterek “‘Ukrayna’ya borç yerine neden hibe vermediğimiz’ sorusu vardı. Günün sonunda hızlı bir şekilde yardım etmemizi sağlayacak olasılık buydu. Ancak önümüzdeki 10 yıl içinde bu kredilerin faizlerinin karşılanması konusunda üye devletlerin anlaştığının altını çizmek isterim.” diye konuştu.
Birçok sektörde işbirliğini derinleştirme taahhüdü
Oturumda AB Konseyi adına dönem başkanı İsveç’in Savunma Bakanı Pal Jonson da söz aldı.
Yarınki zirvenin savaşın başından ve Ukrayna’nın aday ülke statüsü almasında bu yana yapılacak ilk liderler toplantısı olduğunu anımsatan Jonson, “AB, mesajımızı yüksek sesle ve net bir şekilde yinelemek için bu fırsatı kullanacaktır. AB, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı sebepsiz ve haksız savaşını şiddetle kınıyor. AB, Ukrayna’yı siyasi, mali, askeri ve insani yönden, gerektiği sürece desteklemeye devam edecek.” ifadelerini kullandı.
Jonson, zirvede AB liderlerinin Ukrayna’yı “bu zor zamanlar göz önüne alındığında etkileyici olan reform çabalarına” desteklerini yineleyeceklerini, madencilikten sağlığa kadar pek çok sektörde ilişkileri daha da derinleştirme taahhüdünde bulunacaklarını söyledi.
Rusya’nın Ukrayna’daki savaş suçlarıyla ilgili çalışmanın sürdüğünü ve AB’nin Uluslararası Ceza Mahkemesini bu konuda destekleyeceğini yineleyen Jonson, “Yarınki zirve, AB’nin Ukrayna’yı ne kadar sürerse sürsün desteklemeye devam edeceğini bir kez daha gösterecek.” dedi. AA
