Ajuria Enea Paktı

Ajuria Enea Paktı (Pacto de Ajuria Enea), ETA bağlantılı Herri Batasuna (Halkın Birliği, HB) dışındaki bütün Bask siyasi partilerinin imza attığı ve ETA’nın ülkede şiddete son vermesini isteyen bir anlaşmadır. Ayrıca, bu pakt ile Bask bölgesinde barışın sağlanabilmesinin; şiddetten vazgeçilmesine, Bask halkının taleplerine ve demokratik tercihlerine saygı gösterilmesine bağlı olduğu deklare edilmiştir.

Toplam 17 maddeden oluşan Ajuria Enea Paktı, Bask bölgesindeki Vitorya şehrinde yer alan ve Özerk Bask Hükümet Başkanı’nın aynı zamanda resmî konutu olan Ajuria Enea Sarayı’nda 12 Ocak 1988 tarihinde imzalanmıştır. Bu antlaşma ile, birçok konuda fikir ayrılıkları yaşıyor olsalar da terör sorununun çözümü adına liberal, sosyalist ya da milliyetçi partilerin özerklik statüsünün devam ettirilmesi temelinde bir birliktelik oluşturmaları mümkün kılınmıştır.

Ajuria Enea Paktı’nın üç açıdan önemli olduğundan bahsedilmektedir. Birincisi, siyasi amaçlara ulaşmak için şiddetin araç olarak kullanılmasına ortak bir karşı duruş sergilenmesidir. İkincisi, ETA terör örgütü ile yapılacak olası müzakerelerin hangi şartlar altında ve hangi kapsamda gerçekleşebileceğinin belirlenmesidir. Üçüncüsü ise antlaşmanın Bask Bölgesi’nin özerk statüsüne ve bu statünün daha da iyileştirilmesine yönelik güçlü vurgu yapmasından ileri gelmektedir.

Ajuria Enea Paktı, 5 Kasım 1987 tarihinde İspanya Parlamentosu’nda temsil edilen HB ve Bask Dayanışması (Eusko Alkartasuna, EA) haricindeki tüm partilerin ortaklığıyla kabul edilen ve ETA’nın Bask halkının temsilcisi olamayacağını deklare eden Madrid Paktı’nın devamı niteliğindedir.

Antlaşma sonrasında Bask toplumunda şiddetin sona ereceğine dair iyimser bir hava oluşmuş ve ETA üç ay boyunca herhangi bir eylem yapmamıştır. Bunun üzerine İspanya Hükümeti de Cezayir’de sürgünde olan ETA liderleri ile yeniden iletişim kurulabileceğini belirtmiştir. Ancak anılan süreçte, görüşmelerin siyasi sorunların çözümü için olmadığı, bu siyasi sorunlara parlamentoda çözüm bulunabileceğinin Hükümet tarafından ifade edilmesi üzerine ETA mevcut ateşkesi bozmuş; bu sebeple, 1988- 1989 yıllarında gerçekleşen bu ilk görüşmeler, Hükümetin ve örgütün farklı yöndeki taleplerinden dolayı başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

İspanya’nın terörle mücadele sürecinde GAL’in (Grupos Antiterroristas de Liberación) kurulması gibi yanlış politikaların ardından imzalanan Ajuria Enea Paktı, İspanya’nın terörle mücadelesinin demokratik bir model haline evrilmesinde başat rol oynayan en önemli gelişmelerden biri olarak kabul edilmektedir. Bu Pakt ile İspanya’nın terörle mücadelesinde demokratik bir iradenin ortaya çıkması sağlanmış ve Ajuria Enea Paktı, ilerleyen süreçte İspanya’nın ETA terörü ile mücadelesinde önemli bir köşe taşı olmuştur.

DİĞER İÇERİKLER