Shining Path (Sendero Luminoso/ Sendero/ Parıldayan Yol) terör örgütü 1960’larda Peru San Cristóbal de Huamanga Üniversitesinde felsefe profesörü olarak görev yapan ve örgüt mensupları tarafından “Başkan Guzman” olarak adlandırılan Manuel Rubén Abimael Guzmán Reynoso tarafından kurulmuştur. Güney Amerika’da faaliyet gösteren diğer devrimci örgütlerden farklı olarak militan Maoist bir ideoloji benimseyen örgüt, aktif olduğu 1980–1992 yılları arasında gerçekleştirdiği eylemler nedeniyle son yüzyılın en kanlı terör örgütleri arasında sayılmaktadır.
Örgüt ilk terörist saldırısını Mayıs 1980 seçimleri öncesinde Ayacucho şehrinin Chuschi kasabasındaki oy sandıklarını yakarak gerçekleştirmiştir. Resmî kaynaklar tarafından, 1980’lerden Guzman’ın yakalandığı 1992 yılına kadar Shining Path’in yapmış olduğu saldırılar neticesinde oluşan şiddet ortamında 70 bine yakın insanın bombalamalar, katliamlar ve suikastlar neticesinde öldüğü belirtilmektedir.
Kurucu Lider
Shining Path terör örgütü Manuel Rubén Abimael Guzmán Reynoso tarafından 1970 yılında kurulmuştur. Guzman Hükümete karşı olan savaşında örgütün ideolojik gelişimini organize ettiği gibi, stratejilerine yön vermiş ve manevi lider olarak da kendini örgüt içerisinde kabul ettirmiştir. Guzman’ın yakınındakiler onu Marx, Lenin ve Mao’dan sonra gelen Marxizmin dördüncü kılıcı olarak tarif ederler. Örgüt içerisinde çizmiş olduğu imajı ile kendini bir dahi ve karizmatik lider olarak örgüt üyelerine kabul ettirmiştir. Örgüt üyeleri onun emir ve direktiflerine koşulsuz olarak uymakta ve mutlak itaat göstermektedir. Bu bağlamda Guzman sadece bir örgüt yöneticisi değil, mutlak otorite sahibi olarak görülmektedir.
Örgüt Yapısı
Shining Path’in organizasyon yapısı hakkındaki bilgiler sınırlıdır. Örgüt Guzman’ın liderliğinde Ulusal Yönetim Kurulu ve Merkezî Komite olmak üzere eylemlerini yürütmüştür. Yeni bölgeler oluşturmak, üye kazanmak, bölgesel desteği artırmak, saldırı planları hazırlamak ve bu saldırıları gerçekleştirmek amacıyla bölgesel yönetim kadroları oluşturulmuştur. Hücre sistemi ile hareket eden örgütte hiyerarşik yapı göze çarpmaktadır. Stratejik ve politik kararlar daha çok merkez tarafından verilir. Buna rağmen örgüt, tüm Peru’da faaliyet gösterebilme yeteneğine sahiptir.
Shining Path Terör Örgütünün Oluşumundaki İç Dinamikler
Örgütün oluşumunda etkili olan etkenler arasında örgütün yapılandığı coğrafi koşullar ve bu koşulların neden olduğu sosyo-ekonomik faktörler önde gelmektedir. Shining Path büyük şehirlerden uzak, dağlık bir yapıya sahip olan Ayacucho’da yapılanmaya başlamıştır.
Örgütün oluşumundaki bir diğer etken ise San Cristóbal de Huamanga Devlet Üniversitesindeki Maoist yapılanmadır. 1959 yılında açılan üniversite bölgenin gelişimi amacıyla devlet tarafından desteklenmiş ancak öğrenciler akademik alanların dışında politik konularla radikalize olmuştur.
Örgütün ideolojisi ve amacı
Birçok devrimci örgüt gibi Sendero’nun temel amacı mevcut Hükümeti devirmek yerine Maoist ideolojiye dayanan bir yönetim sistemi getirmekti. Burada Guzman’ın temel amacı mevcut rejimin reformu veya düzeltilmesi değil tamamen yok edilerek ortadan kaldırılması ve kapitalizmin tüm öğelerinden arındırılmış sekliyle yeniden düzenlenmesiydi.
Peru Hükümeti’nin Terör İle Mücadelede Olumlu Uygulamaları
Peru Hükümeti 1988 ve 1989’da terörle mücadele stratejisini yenilemiş, ekonomik, politik ve psikolojik faktörleri göz önünde bulunduran yıkıcı faaliyetlere karşı koyma amacıyla kapsamlı bir el kitabı hazırlamıştır. Bu el kitabı Shining Path’in oluşturduğu tehlikeye karşı birçok önemli alanda Peru ordusunda yapılması gereken değişiklikleri de içermektedir.
Orduda yapılan bir diğer değişiklik ise bölgesel dilleri konuşabilen, toplumu tanıyan askerler, terör bölgelerinde görevlendirilmiş ve örgüt mensupları ve yandaşları hakkında istihbari bilgiler elde edilmeye başlanmıştır. Genel ordu birliklerinin yerine terörle mücadele konusunda uzmanlaşmış ve bölge halkıyla anlaşabilen özel birliklerin operasyonlarda kullanılması güvenlik güçlerinin başarısını artırmıştır.
Ordu ayrımcılık konusunda daha dikkatli davranmaya başlamış, operasyon birimlerini eğitimden geçirerek insan hakları konusunda bilinçlendirilmiş ve silahsız halka karşı daha hassas davranmalarını sağlamıştır.
Peru Hükümeti’nin 1993’te çıkardığı pişmanlık yasası da örgütün dağılmasında etkili olmuştur. 5000’in üzerinde alt kademe örgüt üyesi bu yasadan faydalanmış ve silahlarını teslim etmiştir.
Bugün Shining Path terör örgütü varlığını devam ettirse de aktif bir faaliyeti söz konusu değildir.
