Geleneksel olarak bir ülkenin kendisine saldırılması durumunda meşru müdafaa hakkını kullanması, müdahalenin hukuki zemine oturtulmasına kâfi gelmekle birlikte, günümüzde müdahale için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden (BMGK) alınacak bir yetkilendirme, daha ideal bir durum olarak değerlendirilmektedir. Devletler, bu yeni konsept ile birlikte tek taraflı bir müdahale yerine, BMGK tarafından yetkilendirilmiş çokuluslu bir müdahaleyi tercih etmeye başlamışlardır. Bu tercih, hem müdahalenin meşruiyetini artırmakta, hem de müdahale maliyetinin ve sorumluluğunun paylaşılmasını sağlamaktadır.
Geçmiş dönemlerde yaşanan nispi uluslararası istikrar, günümüzde yerini ülke içi çatışmalara bırakmış ve bu da çoğunlukla korumasız insanların, kadın ve çocukların mağduriyetine sebebiyet vermiştir. Dünyadaki bu gelişmeler, uluslararası topluma da yeni roller yüklemiştir. Böylece, küresel aktörlerin yanı sıra, bölgesel inisiyatiflerin ortaya çıkması ve rollerini oynaması bir gereklilik halini almıştır. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler de barışı koruma operasyonlarındaki tekelini kaybetmeye başlamıştır. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Avrupa Birliği (AB) gibi bölgesel bazlı uluslararası kuruluşlar, Soğuk Savaş sonrasında, BM’nin bu alandaki tekelini kırarak, görev almaya başlamışlardır.
AB, kurulduğu ilk yıllarda ekonomik bir birlik olarak ortaya çıkmış; daha sonra ise politik bir birlik halini almıştır. Avrupa’daki güvenlik mevzuları NATO’nun tekelinde olduğundan, bu konulara hiç ilgi göstermemiştir. 1990’lı yıllarda Balkan ülkelerinde yaşanan çatışmalar, Atlantik Okyanusunun iki tarafında görüş ayrılıkları oluşturmuş ve AB, bu çatışmaların çözümü için bağımsız politikalar geliştirememiştir.
AB, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikaları (ESDP) çerçevesinde yalnız Avrupa’da değil Afrika, Kafkaslar ve Orta Doğu gibi dünyanın diğer bölgelerinde de barışı koruma operasyonlarına personel görevlendirmesi yapmıştır. 2013 yılı Mayıs ayı itibariyle faaliyetlerine devam eden 14 Avrupa Birliği barışı koruma misyonu vardır. Bugüne kadar görevlendirilen misyonlardan 11’i ise görevlerini tamamlayarak sonlandırılmıştır.
