Gürcistan’ın 1991 yılındaki bağımsızlığından sonra, Sovyetler Birliği döneminde Gürcistan içinde özerk bölge statüsünde olan Güney Osetya’nın, 1990-1992 yıllarında Gürcistan’dan bağımsızlığını ilan etmesi nedeniyle ortaya çıkan toprak bütünlüğü sorunudur. Güney Osetya’nın bağımsızlık kararı nedeniyle 1991-1992 yıllarında Gürcistan ile Güney Osetya arasında çatışma ve savaşlar yaşanmış ve bunun neticesinde Gürcistan, Güney Osetya’daki fiili kontrolünü kaybetmiştir.
Bu duruma bağlı olarak Gürcistan ile Güney Osetya arasındaki ilişkiler gerilmiş ve bu durum 2008 yılına kadar devam etmiştir. Aynı yıl Gürcistan ile Güney Osetya arasında gerilimin ve yaşanan çatışmaların tırmanması üzerine, Rusya 8 Ağustos tarihinde Gürcistan’a karşı askeri bir operasyon başlatmıştır. Bu operasyonda Gürcistan ağır kayıplar vermiş ve 12 Ağustos tarihinde AB’nin girişimiyle ateşkes sağlanarak operasyon sona erdirilmiştir. Bu duruma karşı Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıma kararı alan Rusya, birtakım girişimlerde bulunarak birkaç devletin daha bu kararı almasını sağlamıştır. Bununla birlikte, ülkemizin de dahil olduğu uluslararası toplum Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü desteklemekte ve Güney Osetya’yı hukuken Gürcistan’ın bir parçası olarak kabul etmektedir.
Gürcistan 2008 Savaşından sonra Güney Osetya’nın Rusya tarafından işgal edildiğini belirterek, aynı yıl “İşgal Altındaki Topraklar” yasasını kabul etmiştir. Bu yasa uyarınca, Gürcistan’ın bilgi ve onayı dışında Güney Osetya ile her türlü resmi temas ve ticaret yasaklanmıştır. Gürcistan, ayrıca, kendi kontrolü dışındaki sınır kapılarından bu bölgeye giriş-çıkış yapanlara da cezai müeyyide uygulamaktadır.
2008 yılında yaşanan savaştan günümüze Güney Osetya sorununu çözüme kavuşturmak amacıyla BM, AGİT ve AB’nin Eşbaşkanlığında Uluslararası Cenevre Görüşmeleri yapılmaktadır. Bu görüşmelere, Gürcistan ve Güney Osetya temsilcilerinin yanı sıra Rusya ve ABD de katılım sağlamaktadır. Ancak, görüşmelerde taraflar arasında var olan derin görüş ayrılıkları nedeniyle kadar kayda değer bir ilerleme sağlanamamıştır.
Çözüm arayışları kapsamında Gürcistan, kendi toprak bütünlüğü içinde Güney Osetya’ya geniş bir özerklik vermeyi önermekte, ancak, Güney Osetya, Gürcistan’ın toprak bütünlüğü içinde yer aldığı herhangi bir çözüm önerisini reddetmektedir.
Diğer taraftan, Rusya ile Güney Osetya arasında; siyasi, askeri, ekonomik ve sosyal alanlarda daha ileri bir işbirliği/entegrasyon öngören “İttifak ve Entegrasyon Andlaşması” 18 Mart 2015 tarihinde imzalanmıştır.
